Skip to content
  • Εν Αρχή
  • Καταλλαγή
    • Εισοδικό
    • Βιογραφικό
    • Εργογραφία – Δημοσιεύσεις
    • Οπτικοακουστικό Υλικό
  • Δραστηριότητες Ι.Ν.
    • Γενικά
    • Πρόγραμμα Ιερών Ακολουθιών
    • Χορωδία “Οι Τρεις Ιεράρχες””
  • Κείμενα Λειτουργικής
    • Ακολουθίες Νυχθημέρου
    • Θείες Λειτουργίες
    • Θέματα Ευχολογίου
  • Δημοσιεύσεις
    • Γενικές Δημοσιεύσεις
    • Εκπαιδευτικές Εκδρομές
    • Επιστημονικές Λειτουργικές Εκδόσεις
    • Λειτουργικά Συνέδρια
    • Λειτουργικές Εκπομπές
  • Σύνδεσμοι
  • Επικοινωνία
Καταλλαγή

Καταλλαγή

Άλλος ένας ιστότοπος Websites – Υπηρεσία Δημιουργίας Ιστοχώρων

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

  • Εν Αρχή
  • Καταλλαγή
    • Εισοδικό
    • Βιογραφικό
    • Εργογραφία – Δημοσιεύσεις
    • Οπτικοακουστικό Υλικό
  • Δραστηριότητες Ι.Ν.
    • Γενικά
    • Πρόγραμμα Ιερών Ακολουθιών
    • Χορωδία “Οι Τρεις Ιεράρχες””
  • Κείμενα Λειτουργικής
    • Ακολουθίες Νυχθημέρου
    • Θείες Λειτουργίες
    • Θέματα Ευχολογίου
  • Δημοσιεύσεις
    • Γενικές Δημοσιεύσεις
    • Εκπαιδευτικές Εκδρομές
    • Επιστημονικές Λειτουργικές Εκδόσεις
    • Λειτουργικά Συνέδρια
    • Λειτουργικές Εκπομπές
  • Σύνδεσμοι
  • Επικοινωνία

Η Ακολουθία της Τριθέκτης

Αρχική » Κείμενα Λειτουργικής » Η Ακολουθία της Τριθέκτης

Στο πλαίσιο του μαθήματος της Λειτουργικής, στον Ιερό Ναό Αγίας Τριάδος της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης τελέσθηκε για μια ακόμη φορά η Ασματική Ακολουθία της Τριθέκτης. Πρόκειται για Ακολουθία του Ενοριακού – Ασματικού Τυπικού, η οποία ετελείτο τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή στην Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως έως το 1204 και στην Αγία Σοφία Θεσσαλονίκης έως την εποχή του αγίου Συμεών Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, ο οποίος υπήρξε και ο μεταρρυθμιστής του Ασματικού Τυπικού.

Η ονομασία αυτής της σύντομης Ακολουθίας προέρχεται από την ώρα κατά την οποία ετελείτο, μεταξύ δηλαδή της τρίτης και της έκτης ώρας της ημέρας, της σημερινής ενάτης μέχρι δωδεκάτης μεσημβρινής περίπου. Η δομή της είναι ανάλογη με το πρώτο μέρος της θείας Λειτουργίας έως τα κατηχούμενα και τις ευχές των πιστών. Ήταν, όπως σημειώνει ο μακαριστός καθηγητής Ιωάννης Φουντούλης, ο οποίος πρώτος εξέδωσε για λειτουργική χρήση αυτή την Ακολουθία, «ένα υποκατάστατο της θείας Λειτουργίας, μία Λειτουργία χωρίς Λειτουργία, χωρίς την προσφορά των δώρων και την τέλεση του μυστηρίου».

Μετά την έναρξη της Ακολουθίας με το «Εὐλογημένη ἡ βασιλεία…» ακολουθούν τρία αντίφωνα, ψαλμοί δηλαδή που ψάλλονται αντιφωνικά, με τις ειδικές εκφωνήσεις και ευχές ενδιάμεσα. Γίνεται στη συνέχεια η Είσοδος, ενδεδυμένου του ιερέα και του διακόνου με πορφυρά άμφια και αναγιγνώσκεται περικοπή από την Παλαιά Διαθήκη. Το κείμενο προέρχεται από το βιβλίο του Προφήτου Ησαΐου κατά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή του Προφήτου Ιεζεκιήλ κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα. Του αναγνώσματος προηγείται ανάλογο τροπάριο αντί τρισαγίου και το προκείμενο, στοιχεία που εναλλάσσονται. Η Ακολουθία ολοκληρώνεται με την Εκτενή δέηση και τις ευχές υπέρ των κατηχουμένων και υπέρ των πιστών.

Από την εποχή που το Ασματικό Τυπικό αντικαταστάθηκε από τη μοναχική λειτουργική τάξη έπαψε και η τέλεση της Ακολουθίας της Τριθέκτης. Τμήμα της μόνο και συγκεκριμένα το προφητικό ανάγνωσμα από τον Ησαΐα με τα προκείμενά του διασώζεται στη μοναχική Ακολουθία του Τριωδίου και συγκεκριμένα στην Ακολουθία της Έκτης (ΣΤ’) Ώρας. Από την άποψη αυτή μπορούμε να μιλούμε για τη «Μοναχική Τριθέκτη», με τη συμβολική αναφορά πάντοτε στην ανάμνηση του πάθους του Κυρίου και τη σταύρωσή Του, που έγινε κατά την έκτη ώρα. Γι’ αυτό άλλωστε και τα άμφια των τελούντων αυτήν την Ακολουθία είναι πορφυρά, δηλαδή τα κατά την βυζαντινή παράδοση πένθιμα άμφια.

Σε κάθε περίπτωση το χαρακτηριστικό αυτό το παράδειγμα της αρχαίας ασματικής παράδοσης ζωντανεύει και πάλι, έστω για μία φορά τον χρόνο, τόσο στον ακαδημαϊκό χώρο για την λειτουργική  κατάρτιση των φοιτητών, όσο και σε κάποιες Μητροπόλεις για τον λατρευτικό εμπλουτισμό του πληρώματος της Εκκλησίας. Προς την κατεύθυνση αυτή καθοριστική θεωρείται η συμβολή του μακαριστού Καθηγητού της Λειτουργικής κ. Ιωάννου Φουντούλη, του Ομότιμου μουσικολόγου Καθηγητού του Α.Π.Θ. κ. Αντωνίου Αλυγιζάκη και του Ομότιμου Καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γρηγορίου Στάθη. Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος  κ. Χριστόδουλος ήταν εκείνος ο οποίος  επευλόγησε με Συνοδική Απόφαση την τέλεση της Ακολουθίας της Τριθέκτης σε όποιες Ενορίες το επιθυμούν, εκτός όμως της Μεγάλης Τεσσαρακοστής που είναι και ο φυσικός λειτουργικός της χώρος. Η αναβίωση πάντως παλαιών λειτουργικών προτύπων αναδεικνύει μεγέθη με ιστορικό, θεολογικό και ποιμαντικό ενδιαφέρον. Η λειτουργική μας θεολογία κρύβει θησαυρούς στους οποίους αξίζει με επιμέλεια να εντρυφούμε.

Ακολουθεί δύο (2) βίντεο με την Ακολουθία της Τριθέκτης και στη συνέχεια παρατίθεται σε επισυναπτόμενο αρχείο (.pdf) το κείμενο.

 

Κατηγορία: Ακολουθίες Νυχθημέρου
Tags:
Ασματική Ακολουθία, Βίντεο, Ι.Ν. Αγ. Τριάδος Θεολογικής Σχολής, Κείμενο (.pdf), Τριθέκτη
Συνημμένα:
Συνημμένο Αρχείο

Πλοήγηση άρθρων

Η Θεία Λειτουργία του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου
Η Θεία Λειτουργία του Αγίου Αποστόλου Μάρκου

Διεύθυνση

Α.Π.Θ. Θεολογική Σχολή Τμήμα Θεολογίας Πανεπιστημιούπολη 54124

  • Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

  • Τμήμα Θεολογίας Α.Π.Θ.

  • Τμήμα Ποιμαντικής & Κοινωνικής Θεολογίας Α.Π.Θ.

  • Καθηγητής Παναγώτης Σκαλτσής

© 2023 Καταλλαγή

Powered by websites.auth

We use cookies on our website to give you the most relevant experience by remembering your preferences and repeat visits. By clicking “Accept All”, you consent to the use of ALL the cookies. However, you may visit "Cookie Settings" to provide a controlled consent.
Cookie SettingsAccept All
Manage consent

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
CookieDurationDescription
cookielawinfo-checkbox-analytics11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional11 monthsThe cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy11 monthsThe cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytics
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
Others
Other uncategorized cookies are those that are being analyzed and have not been classified into a category as yet.
SAVE & ACCEPT