Την Πέμπτη 08 Νοεμβρίου 2018 ο διδάκτωρ λειτουργικής  κ. Αποστολός Φώτιος,  υποστήριξε δημόσια στο Εργαστήριο Παιδαγωγικής του Τμήματος Θεολογίας τη μεταδιδακτορική του έρευνα υπό την επίβλεψη του καθηγητή κ. Παναγιώτη Σκαλτσή, με τίτλο: «Οι συνέπειες της Άλωσης του 1204 στη λειτουργική ζωή και πράξη της Κωνσταντινουπόλεως». Μετά την κατάληψη της Κωνσταντινουπόλεως από τους σταυροφόρους στις 13 Απριλίου 1204 πλην της κοσμικής εξουσίας, πάσα εκκλησιαστική αρχή της Πόλεως είχε καταλυθεί. Ο λατινικός κλήρος κατέλαβε τις θέσεις των Ορθόδοξων με, σχεδόν, άμεση συνέπεια να αρχίσει η προσπάθεια εκλατινισμού του Ορθοδόξου πληρώματος, απαγορεύοντας πρωταρχικά τις Ορθόδοξες λατρευτικές εκδηλώσεις και την Ορθόδοξη λειτουργία[1].  Η Αγία Σοφία περνά στη δικαιοδοσία των Λατίνων και οι ορθόδοξες τελετουργίες σταματούν να τελούνται στο ναό μέχρι και την ανακατάληψη της Πόλης το 1261. Η περίοδος της λατινοκρατίας διακρινόταν από την θρησκευτική ανελευθερία και τους διωγμούς των ορθοδόξων κατοίκων και πνευματικών ηγετών της Κωνσταντινούπολης, που οδήγησε βαθμιαία στην έλλειψη ιερατείου και ψαλτών. Πολλοί ναοί είτε καταστρέφονται από την μανία των σταυροφόρων είτε περνούν στη δικαιοδοσία των Λατίνων προς ικανοποίηση των δικών τους λειτουργικών αναγκών. Η άλωση του 1204 αποτέλεσε σταθμό στη διαμόρφωση της σύγχρονης λειτουργικής ζωής καθώς ήταν αυτή, που ουσιαστικά οδήγησε στην παρακμή και σταδιακά στην πλήρη εγκατάλειψη του ενοριακού (ασματικού) Τυπικού υπέρ του μοναστηριακού του Αγίου Σάββα, που είναι σε χρήση στην Ορθόδοξη Ανατολή μέχρι και σήμερα. Ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης στο κατεξοχήν ερμηνευτικό του έργο, το «Διάλογο»[2], απέδωσε την παρακμή του ασματικού Τυπικού στις ιστορικές συγκυρίες, αναφέροντας την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους, ως τη σημαντικότερη από αυτές.  Ο Συμεών σημειώνει ότι κάτω από τις δύσκολες αυτές συνθήκες οι τελετές του ασματικού Τυπικού, που απαιτούσαν ενοριακούς ναούς και ένα σημαντικό αριθμό ψαλτών οδηγήθηκαν στο μαρασμό[3].

Η λατινική κτήση της Πόλεως αποτέλεσε, λοιπόν, το καίριο χτύπημα για το ασματικό Τυπικό, καθώς μετά από αιώνες χρήσης σταμάτησε να τελείται στην υπόδουλη πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας. Μετά την ανάκτηση της Πόλης από τους Παλαιολόγους το αρχαίο έθος του να ψάλλεται η ασματική ακολουθία στο ναό της Αγίας Σοφίας και είχε παύσει επί λατινοκρατίας, ποτέ ουσιαστικά δεν επανήλθε.

Η ενδελεχής μελέτη των πηγών της εποχής αποδεικνύει και τη σπουδαιότητα της  μελέτης, καθώς έως τώρα δεν είχε υπάρξει μια έρευνα, που να ασχολήθηκε με την νέα κατάσταση, που δημιουργήθηκε στην λειτουργική ζωή και πράξη των κάτοικων της Πόλεως  μετά την καταστροφική άλωση της από τους σταυροφόρους. Μια νέα κατάσταση, που επηρέασε σημαντικά όχι μόνο τη λατρευτική ζωή της πόλης αλλά την λατρεία ολοκλήρου της Ορθοδόξου Εκκλησίας.